W obowiązującym stanie prawnym, przepisy rozporządzenia w sprawie szkolenia obronnego[1] wprowadziły z jednej strony centralizację szkolenia teoretycznego, a z drugiej zobowiązała organizatorów ćwiczeń do prowadzenia szkolenia, w formie ćwiczeń. Zgodnie z § 10. 1 organizatorami ćwiczeń są między innymi:
- minister – w ramach kierowanego przez niego działu administracji rządowej – w odniesieniu do ćwiczeń kompleksowych, doskonalących, gier decyzyjnych i treningów;
- osoby pełniące funkcje centralnych organów administracji rządowej, wskazani przez Prezesa Rady Ministrów lub ministra kierownicy jednostek organizacyjnych im podległych lub przez nich nadzorowanych, a także kierownicy jednostek organizacyjnych obsługujących Prezesa Rady Ministrów – w odniesieniu do ćwiczeń doskonalących, gier decyzyjnych i treningów;
- wojewoda – w odniesieniu do ćwiczeń kompleksowych, doskonalących, gier decyzyjnych i treningów;
- marszałek województwa, starosta, wójt, burmistrz i prezydent miasta – w odniesieniu do ćwiczeń doskonalących, gier decyzyjnych i treningów.
Należy podkreślić, że ćwiczenia obronne powinny być organizowane adekwatnie do poziomu w strukturze administracji rządowej i samorządowej z ustalonym odpowiednio do przyjętego podziału hierarchicznego systemem ich koordynacji. Formy ćwiczeń takie jak gry decyzyjne czy treningi powinny umożliwiać doskonalenie w każdym czasie umiejętności wypracowywania decyzji podczas realizacji zadań obronnych jak i praktycznych umiejętności pracowników w zakresie wykonywania zadań obronnych, w tym prowadzenia dokumentacji obronnej.
Prezentowana przez ekspertów „Wszechnicy” OFERTA KOMPLEKSOWEJ ORGANIZACJI ĆWICZENIA OBRONNEGO uwzględnia specyfikę organizatorów ćwiczenia oraz specyfikę działania nadzorowanych urzędów, nadzorowanych lub podległych jednostek organizacyjnych, a także przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.
[1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 października 2022 r. w sprawie szkolenia obronnego.
OGÓLNA KONCEPCJA PRZEPROWADZENIA KOMPLEKSOWEGO ĆWICZENIA OBRONNEGO
ETAP I – OPRACOWANIE DOKUMENTACJI ĆWICZENIA
- Opracowanie założeń organizacyjnych do ćwiczenia i dokumentacji do jego przeprowadzenia, w szczególności projektów niezbędnej dokumentacji do ćwiczenia w formie papierowej i elektronicznej oraz przedłożenie jej do akceptacji Zamawiającemu obejmującej między innymi:
- założenia do ćwiczenia i strukturę organizacyjną ćwiczenia,
- harmonogram prac zespołu autorskiego ćwiczenia,
- ramowy plan przygotowania ćwiczenia,
- koncepcję przygotowania i przeprowadzenia ćwiczenia,
- dokumenty wyjściowe do przygotowania przez ćwiczących,
- dokumenty składowe planu przeprowadzenia ćwiczenia m. in. organizację i strukturę sił biorących udział w ćwiczeniu; organizację łączności na czas ćwiczenia; System Stałych Dyżurów; zasady obiegu informacji i decyzji na Stanowisku Kierowania (SK) wynikające z realizowanych zadań operacyjnych; strukturę Stanowiska Kierowania; inne zagadnienia,
- Komunikat Nr 1 – sytuacja wyjściowa do ćwiczenia z załącznikami pomocniczymi,
- Komunikat Nr 2 – szczegółowa sytuacja polityczno-militarna na potrzeby przeprowadzenia ćwiczenia z załącznikami pomocniczymi,
- szczegółowy plan przebiegu ćwiczenia;
- plan podawania wiadomości z załącznikami pomocniczymi;
- wykaz skrótów stosowanych w dokumentacji ćwiczenia,
- karta oceny.
- Udział w pracach zespołu autorskiego ćwiczenia, w tym przygotowywanie projektów dokumentów i pism do realizowanych przedsięwzięć; uzgadnianie z przedstawicielami na każdym etapie realizacji przedsięwzięć wynikających z dokumentacji ćwiczenia.
ETAP II – PRZYGOTOWANIE KIEROWNICTWA I UCZESTNIKÓW ĆWICZENIA DO JEGO PRZEPROWADZENIA OBEJMUJĄCE:
- Zapoznanie z warunkami bezpieczeństwa i zasadami ochrony informacji niejawnych podczas ćwiczenia.
- Zapoznanie z ogólną sytuacją polityczno-militarną i położeniem stron oraz dokumentami normatywnymi.
- Przekazanie ćwiczącym sytuacji wyjściowej do ćwiczenia.
- Wprowadzenie do ćwiczenia, które wynikają z Harmonogramu szkolenia obronnego.
ETAP III – PRZEPROWADZENIE ĆWICZENIA I JEGO ZAKOŃCZENIE OBEJMUJĄCE:
- Przygotowanie projektów wystąpień oraz prezentacji multimedialnych dla Kierownictwa Ćwiczenia na jego rozpoczęcie.
- Wspomaganie Kierownictwa Ćwiczenia podczas rozpoczęcia ćwiczenia i w czasie jego trwania.
- Spełnianie w czasie ćwiczenia zadań określonych dla grupy kontroli, oceny i omówienia ćwiczenia oraz podawania wiadomości.
- Współpraca z Grupą Organizacyjno-Koordynacyjną ćwiczenia (przedstawiciele Zamawiającego).
- Przekazywanie ćwiczącym zadań do wykonania oraz reagowanie na popełniane błędy przez ćwiczących.
- Wsparcie ćwiczących w realizacji zadań, a w szczególności w prawidłowości podejmowanych decyzji, właściwego stosowania założeń do ćwiczenia, ochroną informacji niejawnych (tajemnicy) i przestrzeganiem warunków bezpieczeństwa.
- Wstępne omówienie ćwiczenia i jego zakończenie polegające na:
- przygotowaniu i przekazaniu projektu wystąpienia dla Kierownictwa Ćwiczenia na jego zakończenie,
- przypomnienie tematu i celów ćwiczenia,
- omówienie przebiegu ćwiczenia,
- przedstawienie uwag i wniosków wynikających z ćwiczenia,
- wskazanie zebranych doświadczeń i wniosków do ewentualnego wdrożenia w praktyce szkoleniowej.
ETAP IV – OPRACOWANIE SPRAWOZDANIA KOŃCOWEGO Z ĆWICZENIA
Opracowanie i przedstawienie projektu sprawozdania końcowego z ćwiczenia, który powinien zawierać następujące elementy:
- Podstawę przygotowania i przeprowadzenia ćwiczenia doskonalącego (w tym dokumenty odniesienia).
- Informacje ogólne o ćwiczeniu (uzasadnienie przeprowadzenia ćwiczenia ).
- Cel i zagadnienia szkoleniowe.
- Opis przygotowania do ćwiczenia i przebiegu ćwiczenia.
- Ogólny scenariusz ćwiczenia.
- Załączniki tematyczne ćwiczenia.
- Wnioski i rekomendacje z ćwiczenia.